Witajcie! Dzisiaj przyjrzymy się fascynującej historii powstania cyrylicy. Kto wymyślił cyrylicę? Skąd pochodzi ten alfabet i jakie są jego korzenie? Przygotujcie się na podróż w czasie i odkrycie niezwykłych faktów! Historia cyrylicy Cyrillica, znana również jako cyrylica, to alfabet używany w wielu językach słowiańskich, takich jak rosyjski, ukraiński, bułgarski i serbski 'Alfabet rosyjski' to aplikacja, która pomoże Ci nauczyć się cyrylicy rosyjskiej i pozwoli Ci na sprawdzanie liter. Aplikacja prezentuje wszystkie bieżące litery cyrylicy rosyjskiej z nazwami liter i ogólnym opisem dźwięków. Możesz sprawdzić swoją wiedzę w dwóch rodzajach quizów: dopasowywaniu litery do dźwięku lub dopasowywaniu dźwięku do litery. Każdy rodzaj jest Określ, z jakich alfabetów wywodzą się alfabety: polski, angielski, rosyjski. Natychmiastowa odpowiedź na Twoje pytanie. Jać (Ѣ, ѣ) ( scs. ѣть, ros., ukr. ять, bułg. ят lub е двойно, serb. јат, chorw. jat) – nazwa 32. litery starej cyrylicy oraz głoski oznaczanej tą literą. W transliteracji slawistycznej oznaczana jest literą ě (zapożyczoną z alfabetu czeskiego ). W języku prasłowiańskim jać była samogłoską długą. Przyjmuje Na podstawie jakiego alfabetu utworzono cyrylicę, w dalszej drodze trafił do bośni, czarnogóry, rumunii czy rusi kijowskiej. Rosyjski alfabet składa się z liter samogłosek, spółgłosek i znaków twardego ъ, który pełni funkcję rozdzielającą i miękkiego ь, posiadającego funkcję zmiękczającą jest pismem słowiańskim opartym lirik lagu rohani satu satunya yang kuandalkan. JĘZYKI OBCE 8 min. czytania komentarze [71] Rosyjski Alfabet – część 1. Oto link, który ukaże ci potencjał biologicznego mikroprocesora homo-sapiens! Aby jak u Hitchcoka – zacząć od trzęsienia ziemi – od następnego zdania podmieniam w tekście liter „P” i „p” na znaczki „П” i „п”. Nawet one trochę пodobne do liczby „Pi”?. Ciekawe ile пotrzeba czasu, aby пrzejść nad tym do пorządku dziennego? Пoпatrzmy. Пoeksпerymentujmy. Będziemy się teraz uпajać пrędkością z jaką okaże się to пestką. Wiem, że jeszcze mi nie wierzycie, więc idziemy za ciosem. Aby naпrawdę uzmysłowić wam jakie to dla mózgu пroste -czym пrędzej пowiększam пulę o kolejną пarę do пodmiany. Пolskie „R”/„r” zastąпimy dla пodniesienia пoпrzeczki znakami „P”/„p”. Pozumiemy się? Pozпpostowała wam mózg ta mała pubaszna pozpywka? Patunku. Dajecie padę? Czy to dpoga пrosto do wapiatkowa? Nie, widzę że dla was to пposte . Czytelnicy to w końcu podzice. Oni padzą sobie na co dzień nie z takimi пpoblemami. No to пodnosimy stoпień tpudności. Dodajemy zamianę „S”/„s” na „C”/„c”. Hmmm, ctapuchy moje! Ckapanie bockie z tymi ćwiczeniami mózgu. Paпtem chwila, a ten ckubany już ogapnia nawet takie wygibacy. No ale to chyba już tyle jeśli chodzi o moją пepfidną пpóbę ukpycia do czego to dpobne ćwiczenie zmierza. Właśnie mimowolnie i bez wyciłku – oпanowujesz bowiem drogi czytelniku pocyjcki alfabet… Пamiętam jak dyckutowałem 20 lat temu w Ectonii z niejakiem Mariem z Urugwaju: – Pocyjcki byłby dla Пolaków пposty, gdyby nie alfabet! – Ależ na odwrót – Mario пolemizował – pocyjcki alfabet był ctworzony z myślą właśnie o językach cłowiańckich! To пolcki by ckorzyctał gdyby otworzył na to oczy! Idźmy od pazu na maxa i cпójrzmy na taki znak „Щ” i „щ”, któpy пotrzebuje w naszym zaпicie aż 4 litep: „szcz”. Ile oщędności można by wygenerować dla щwanych щecinian i щuпłych щecinianenk? Dla miłośników щawiu czy barщu. Kogo unieщęśliwiają kleщe, jaщupki czy chrząщe? Kto w deщu w gąщu chętnie chłoщe chpabąщe? A пpoblemy z zapisem „ż” i „rz”? Otóż zamieńmy je wszyctkie na „Ж”, „ж” i zobaczymy jak będzie wyglądać nasze жycie. Bo moim zdaniem juж жadna gжegжółka nam nie ctpaszna! Juж nie tжeba wkuwać kiedy ж wymienia się na „p”. Kto niby uжywa na co dzień i пamięta, жe „rz” wystęпuje пo cпółgłockach b, t, d, k, p, g, ch opaz j? Жe wyjątkami od tej peguły cą formy wyжsze i najwyжsze пжymiotników? No to pęka do gópy kto niby będzie tęsknił?? Rosyjski Alfabet – część 2. Idziemy dalej, bo nie od pazu Жym zbudowano! Zamieniamy dwuznak „sz” na „Ш” i „ш”. Шybko nam пójdzie, naш mózg lubi takie uпpoщenia. Пocłuжymy cię logopedycznym wiepшykiem: Шapa myшka w шafie mieшka a na imię ma Agnieшka. Ma w шufladzie tжy koшule, kaпeluшe, шelki, шnupek. Gpywa w шachy, пiшe wiepшe, tuшem pobi шlaczki пiepwшe. Chętnie шynkę je i gpoшek, kaшę, gulaш, gpuшek koшyk. No to tepaz пжyшła kolej na wymianę „cz” na „Ч” i „ч”. To moжe jeщe jeden wiepш: Dziś wieчopem będzie meч. To ject bapdzo waжna жeч. Ćwiчą chłoпcy i dziewчyny, mają bapdzo tęgie miny. Чwarta klaca чeka juж. Oпadł teж z boicka kuж. Graчe zaчynają meч. Bo to bapdzo waжna жeч. Tepaz жeby zaпicać gdzie mieшkał Gжegoж Bжęчyщykiewiч, пotжebujemy juж tylko wymienić „h” i „ch” na „X” i „x”. Tak oto moжemy juж zaпicać cławetne Xжąщyжewoшyce пowiat Łękołody. (a tak na mapginecie, wiedzieliście жe twórca Fpanka Dolaca był zaincпipowany kciąжką C. K. Dezepteжy: Xodźmy dalej moje zuxy. Zapaz zpobimy пжepwę i złaпiemy oddex. Xoć jecteś juж nie do zaxamowania. Xoćbyś nie xciał – pocyjcki alfabet nieuxponnie ject wxłaniany пжez twój mózg. Чy dla zuxa чy dla druxa, dla uxa kaжego maluxa, чy ject suxo чy ject pluxa, чytamy tak шybko, жe nie ciada muxa! Rosyjski Alfabet – część 3. Tepaz mimo, жe wжucimy napaz aж 6 znaków – ani tego nie пoчujeш: „аА, эЭ, кК, мМ, оО, тТ,” – xoć пжэмycaм тu „e” czyli „э”, „Э” obpóconэ – чy zgadzaш się, жэ тa шócткa кłoпoтów жadnyx naм nie cпpawi? Toмэк мa кoткa, кoтэк мa мoтэк. Młoткieм мoтa wэłny мoтэк. Kтo мa мoтэк a ктo мa тaкie Moкaтэ? Xa, мyśliш мaм go! W cłowax „nie”, „мłoткieм” i „тaкie” – zaпoмniał lэщ wcтawić „э”! Muшę cię zмapтwić, w pocyjcкiм icтnieją caмogłocкi, ктópyx w пolcкiм nie uświadчyш – To caмogłocкi „joтowanэ”. Zadanieм „e”, „E” чyli пolcкiego „je” ect zмięкчane пoпжэdzającэj cпółgłocкi. A eśli пжэd nią ecт caмogłocкa albo poчąтэк wypazu – чyтaмy ją – „je”. Eśli тaк ecт łaтwej zaпaмięтać – nex będze. Пolcкe „e” чyтaj „je”! A tu macie analogiczny wpis – wersja dla Polaków pragnących opanować ukraiński – Alfabet ukraiński – który powstał dzięki skillme A tu macie również od zespołu Skillme odwrotną konwersję – Польський алфавіт – – а як легко його вивчити? Кolэjna łaтwa liтэpa „б” i „Б” чyli „b”. Aбy бóбp бył щęśliwy – doбжэ бy бyło – gdyбy 8 мałyx бoмбэlкów мu cię upodziło. Бaбcia бoбpa бyłaбy wтэdy uocoбeneм щęścia ne z тэj пlanэтy. Бóg бoweм luбi бoбpowэ бoмбэlкi, nawэт jaк бpyкają тэ бжdącэ i pozбijają бжdąкającэ бuтэlкi. Eśli тэpaz cię zacтanawiace do чэgo w тaкiм paze gpaжdanкa (pocyjcкi alfaбэт) uжywa liтэpy „B” i „b” – juж тłuмaчę – „B” i „b” тo naшэ „w”. Jaк baм тaм? Чy by b Bapшabe чy bэ Bładycłabobe – błaśne bybpoткa poбi cię baм b głobe. Бo b тyм cały ecт aмбapac, жэбy dboe xciało napaz. Boбec тego чac na кolэjnэ byzbane. Rosyjski Alfabet – część 4. Kтo z bac zna liчбę Fi? Пolcke „f” пiшeмy бobeм „Ф”, „ф”. Tpoxę фajne, тpoxę фikкuśne a тpoxę фiglapne. Mój Фenoмenalny фagac Фaбian, мa na тej фoтogpaфii фoxa. Фilмue błaśne фaбpyкę Фopda b Фinlandii . Фaбuła ego фilмu ecт oпapтa na фaктax. Głóbną бoxaтэpкą бędziэ фiligpanoba фińcкa фэмinicткa – фanaтyчna фilaтэlicткa. Фilм бędze тpoxę фpybolny alэ бэz фajэpbepкób. Taкe тpoxę фaфapaфa. No doбжэ, тэpaz b тaкiм paze liтэpa „d” – чyli „Д” i „д”. Bygląдa тpoxę jaк дoмэк. Чy тo дoм Дanela чy тo дoм Дabiдa, дoбpa дpebniana дpaбina – zabшэ cię gocпoдaжobi пжyдa. Дoпepo gдy bтэдy дuпę мu upaтujэ, дogłęбne i Дanel i Дabiд za тę дpebnianą дpaбinę пoдzięкuje. Дoдaм eщэ дoбiтne – дoдabane i oдэjмobane дo дpaбiny дoдaткobyx щэбэlкób oбaj luбią byбiтne. Taкe niбy дэбilnэ zaдane, a Дabiдa zaдobala jaк мэдyтobane. Cкopo „д” juж oпanobane – bпpobaдzaмy „g” – „Г”, „г” – b тę naшą дoбpą zaбabę. Гpaфiчne byдajэ cię neгpoźnэ. Naдгoplibi eдnaк juж oдгaдli jaкi z neгo neпozopny гaгaтэк. Гooгlobać бy мoжna гoдzinaмi a i тaк ne oдгaдneш bшycткix eгo zaгaдэк. Гiгanтób тaм мpobe. Гoтobэ na bшycткo, гbapanтują пжyгoдy jaк u Гaгapina. Oj гoжэj juж бyć ne мoжэ. No xyбa, жэ мaш oxoтę na гalapэтę z noгi гącкi? Alбo u гazдy na гanкu пoгabęдzić пжy гapnкu гulaшu z гэпapдa. Rosyjski Alfabet – część 5. Дo тэj пopy uтpbaliliśмy juж „x”. Nauчмy cię тэpaz zaпicać „n”, бo ono uжyba znaкób „H” i „н”. Ha пэbнo нaтyxмiacт нauчyш cię тэj нobiнкi. Ho бo jaк нe jaк тaк?. Hezłэ тo нaшэ zaбabiaнe cię ze zнaкaмi. He cąдziш? Haoчнe łaтbo cię пжэкoнać jaк пlacтyчнy ecт тэн нaш мózг. Zuпэłнe нobэ нabyкi нaбybaмy тaк нaпpabдę нa пэłнэj пpęдкości. Ho нe? Ho тo jaк juж мaмy „н”, нaпpabдę нebele нaм juж cпółгłoceк zocтae. Bэźмy bпepb нa bapштaт нaшэ „z” чyli „З”, „з”. Зoбaчмy чy bзopobo jэ зaliчyмy. Чy дaмy cię змylić? Чy нe дaмy cię тaк łaтbo збić з тpoпu? I нa зabшэ juж зaпaмięтaмy, жэ тo нe нuмэp тжy a liтэpa З! 3бiły збipy збója w збoжu aж зэзa дocтał зaкaпiop з i тaк juж зaкaзaнą гęбą. 3aдэк тylкo cxpoнił i xyłкeм зbiał. 3ajмijмy cię eщэ liтэpą „c”, ктópą зaпicueмy зa пoмoцą błaśнe „Ц”, „ц”. Нo цo? Цoś cię нiбy нe пoдoбa? Heзłэ цaцкo. Цapэbiч luбił цэбulę i чocнэк. Цo пpabдa нe jaдł ix тaк чęcтo jaк зэ цнoтy cłyнąцa цapyцa Цэцylia, alэ i тaк. Цuкepкoby бył з нeгo цuдaк. Нo i цo bięцэj нiбy мoгę baм тu eщэ жэц? A мiało бyć нiбy тaк пpocтo… a тu jaк зabшэ… тylкo ччэ oбeцaнкi цaцaнкi! Rosyjski Alfabet – część 6. I oтo пoboli чac нa caмoгłocкę. Бeжэмy coбe нaшэ „i” – „И”, „и”. И тu juж baм зocтabиaм jaк cкojaжyć, иж тo lucтжaнэ „N”. Бo и loгики жaднэj b тyм ниjaк нe bидać… и цo? И jaк тo мóbиą jajцo. A ктo з bac миał bчopaj имeнинy? Чy тo бyły имeнинy Hинy, Иpминy, Изaбэlи чy Caбинy? Чy имeнинobэгo шaмпaнa пиł з ними Фиlип, Cтaниcłab, Hикитa чy Бpoниcłab? To тэpaз cтabiaмy кpokę нaд „и”, и нauчyмy cиę „j” – „Й”, „й”. Нийaк тo тpuднyм нe ecт. Бий зaбий, b мpobиcкo błóж кий, a нobeй lитэpки нe зaпoмний. Йaбłкobeгo йoгupтu cиę нaпий, йapмuжэм пoпий, a пoтэм чyм pyxleй дo uбикaцйи бeгний. И цo? И йaк тo мóbиą йaйцo! И чac бpać зa poги пolcкe „Y”, ктópэ тo зaпиcueмy: „Ы”, „ы”. Poдaцы! Пийaцы! Жołдaцы! Цo b Зaкoпцu, u бaцы, cą дla xэцы poбeни нa цaцы. Kaжды puды бэз бpoды ecт бlaды и xuды alэ гды зe oд жoны гaзды loды, зapaз мu жэднą бoкoбpoды. Keды oн пэłны тэй cтpabы тo uśпиoны, a пobинeн cпeпжać йaк шaloны. Rosyjski Alfabet – część 7. И кolэйнэ дla opтoгpaфии нe кoxaйąцыx uпpoщэнe – „u” oтbapтэгo и „ó” зaмкниęтэгo ueднoliцэнe – „У”, „у”. Пocłyжымы cиę bepшэм: Быłы coбe „y” и „y”. Bциąж пcoциły иlэ тxy – cпжэчałы cиę з Opтoгpaфиą, дo йaкиx bыpaзyb тpaфиą Bиęц „y” bcкoчыło дo pyжы, цo быła гдзeś b пoдpyжы. Mycиaнo bынaйąć cтpyжы, бo кpaдзeж pyжы ктoś bpyжыł. „Y”, bпaдło дo пceй бyды alэ тaм быłы нyды и Бypэк цałы pyды и чтэpы пxłы пacкyды Cыпałы cиę дbye b дзeнникy з пoboдy мałыx пcoтникyb a oнэ bциąж пэłнэ фигlикyb, a oнэ bциąж пэłнэ yникyb… Kтyж знaйдзe пcoтнэгo дyшкa, цо bкpaдł cиę нabэт дo łyжкa? Ox, Opтoгpaфиa тo зpoби – мa цoś b зaнaджy – Cłobник. Rosyjski Alfabet – część 8. Зocтało нaм eщэ тжы caмoгocки „йoтobaнэ” – знaмы нa paзe „e”. Нинeйшым пжэдcтabиaм baм „ja” – „Я”, „я”. Пaмиęтaцe – нa пoчąткy bыpaзy чы пo caмoгłocцэ – чытaмы ” йa”. Я як пepoн lyбиę eść яcнoзeloнэ ябłкa. Koxaм тэж яя з bolнэгo bыбeгy, ягoды, ягниęцинę и чэpboнą яжęбинę. Яcнэ ecт тэж, жэ „я” пo cпyłгłocцэ зaдaнeм – ecт cпyłгłocки змиęкчaнe. Дość мaш йyж тэгo eбaня? Hияк я тэгo нe зaбpaням. Aни зpэштą xlaня, aни пoтэм жыгaня, aни фикaня, aни нabэт бэкaня. „Ju” – „Ю”, „ю”. Haш юбиlaт – Юpэк – юpны юxac з Югocłabии, юж oд ютpa бęдзe юpopэм юдo. Якo нobы юpop юниop, мa oн b зbычaю cęдзиobać b тypнeю beloбoю бęдąц нa xaю. Чы нa пocтoю чы b тpaмbaю – мaxaм ци гнoю – бaю, бaю… миcтжy b бэкaню и caпaню. Bolałбыś yзнaнe b oбpaзyb мalobaню? Kcиąжэк пиcaню? B мapмyжэ жэźбeню? Bэź cиę дo poбoты leню? И тaк з „йoтobaныx” зocтało тыlкo „Jo” – „Ё”, „ё”. He ёйч Ёaннo, ёдła, Ёbiш и ёгypт – тo eдынэ cłoba якe xoдзą ми пo гłobe. Eść ягoдobы ёгypт нa Ёbiшy пoд яcнoзeloными ёдłaми… Beм, з пoмoцą пжыйдзe пolcки bołaч! Дpoгe Kacё, Kpыcё и Mapыcё! Mиła Зocё, Бacё и Małгocё! Дo кońцa юж пpabe дoтpbałыśцe! Tжы знaки и пobeцe жэ юж цalyткą гpaждaнкę знaцe и yмeцe! Ho тo bпepb тbapды знaк – „ъ”. Пoтжэбны гды xцэмы, бы „ётobaнa” caмoгłocкa нe змиęкчała пжэд ниą cтoйąцэй cпyłгłocки – як b cłowax: зъядać, зъяba, зъeднoчoнэ. To цo b тaким paзe, oпpyч „ётobaныx” cłyжы дo cпyłгłocэк змиęкчaня? Бингo! Бpavo! Błaśнe тaк – миęкки знaк „ь”. Чыlи „ś”, „ć” (ть), „dź” „ń”, „ź” poбиш пжы пoмoцы „ь”. Ocьlэ yшы мa тэн кoнь. Xoть ycьмexa cиę як cłoнь. Ecьlи bыйąть дoнь cbą дłoнь, гaмoнь yзнa йą зa бpoнь, и bэзь cиę якocь oбpoнь! Alбo ocłoнь, alбo oбpoнь! A нaйlэпeй cxpoнь пoд ябłoнь! Дaш мy ocьть alбo кocьть a тэн гocьть bпaднe b зłocьть. Пal гo шэcьть нo и чэcьть! Ha дэcэp зocтałы „l” и „ł” бo oбa пo пpocтy пишэмы „Л”, „л”. To ктo z bac льyби бaкaлёbэ льoды? Кaждa льyбeжнa Льoлитa льyбye cиę b пышныx мpoзьныx дэcэpax тaк як и Eжы: Eжы Пoд пeжынą Eжы льэжы Жэ ecт xopы никт нe beжы. Жaли cиę нa бyльэ глobы, жэ жoлąдэк тэж нeздpoby. Eщэ paнo был як жэпкa (цo тo ecт oд здpobя кжэпкa). Пoтэм Юpкa бpyднa pąчкa ниocлa b бyзиę гpyшкę, пąчкa. Maмa xлoпцa юж жaлye, льэч пaн дoктop иглą клye. – Myй Eжыкy нигды bиęцэй нe eдз, гды мaш бpyднэ pęцэ Rosyjski Alfabet: A a Б б Ц ц Д д Э э Ф ф Г г Х х И и Й й К к Л л М м Н н О о П п Р р С с Т т У у В в Ы ы З з Ш ш Щ щ Ё ё Я я Ч ч Ь ь Ю ю Ъ ъ Ж ж Jeśli interesuję cię wymowa – zapraszam do obejrzenia: A jeśli interesuje cię chiński, w tym artykule rozprawiam się z różnymi na jego temat mitami. Zestaw 3 książek | Agugu, Akuku, Gadu GaduWyjątkowa seria dla najmłodszych czytelników, wspierająca rozwój mowy. Zestaw zawiera 3 książki: Agugu, Akuku i Gadu gadu *ostatnie egzemplarze 75,00 zł Dla wielu osób język rosyjski brzmi bardzo podobnie do języka ukraińskiego. Jeśli nigdy nie uczyłeś się żadnego z tych języków lub też miałeś z nimi znikomy kontakt, rzeczywiście możesz mieć problem ze znalezieniem wyraźnych należą one do tej samej grupy języków wschodniosłowiańskich, posiadają zbliżony alfabet oparty na cyrylicy, podobną gramatykę, a nawet zasoby leksykalne w wielu przypadkach się pokrywają, to jednak w praktyce więcej je dzieli niż łączy. Różnice w alfabecie. Zarówno Ukraińcy, jak i Rosjanie posługują się alfabetem wywodzącym się z cyrylicy. Pierwszą rzeczą, jaką będziesz się uczyć na kursie języka ukraińskiego i języka rosyjskiego będzie właśnie cyrylica. Trzeba jednak pamiętać, że na przestrzeni wieków cyrylica nieco inaczej rozwijała się w Rosji niż na Ukrainie. Za sprawą cara Piotra Wielkiego dokonano w Rosji reformy cyrylicy i w ten sposób powstała jej unowocześniona wersja, grażdanka. Odmiana cyrylicy używana do zapisu języka ukraińskiego różni się nieco od grażdanki. Współcześnie ukraiński alfabet ma 33 litery, a dodatkowo stosuje też apostrof. Niektóre z liter oznaczają inne głoski niż w alfabecie rosyjskim. Zasoby leksykalne. Może się wydawać, że pod względem leksykalnym język ukraiński jest niemal identyczny co rosyjski. Wynika to z faktu, że w obu językach występuje bardzo duża liczba słów brzmiących i zapisywanych tak samo. W praktyce jednak zasoby leksykalne pokrywają się w ok. 62%. Znaczna część podobnie brzmiących słów wynika ze wspólnych korzeni wywodzących się z języka staroruskiego. Niebagatelne znaczenie mają też zapożyczenia z czasów ZSRR. Jednak te dwa systemy językowe przeszły nieco inne drogi swojego kształtowania, dlatego też różnic jest bardzo wiele. Naród rosyjski korzystał z leksykonu ugrofińskiego i tureckiego, podczas gdy Ukraińcom pod względem językowym bliżej było do południoworuskich grup etnicznych, więc język ukraiński w dużym stopniu zachował staroruską bazę językową. Co ciekawe, połowa słownictwa ukraińskiego pokrywa się bardziej z językiem polskim niż rosyjskim — chociaż i w tym przypadku część podobieństw jest złudna (słowa mogą brzmieć podobnie, a znaczyć coś zupełnie innego). Różnice fonetyczne. Język ukraiński różni się od rosyjskiego również pod względem fonetyki. System spółgłoskowy w języku ukraińskim jest dość odległy od rosyjskiego, natomiast bliżej mu do języka polskiego czy czeskiego. Niektóre głoski języka ukraińskiego mają nietypową dla rosyjskiego wymowę. Akcent. Zarówno w języku rosyjskim, jak i ukraińskim (oraz wszystkich innych językach słowiańskich) występuje akcent swobodny. Różnica jednak polega na tym, że akcent języka ukraińskiego wykazuje stałość morfologiczną, co oznacza, że rzadko się zmienia w formach tego samego wyrazu. Romański jest językiem romańskim używanym głównie w Rumunii, Mołdawii i Naddniestrzu. Inne kraje ze znaczną liczbą osób posługujących się językiem rumuńskim to Serbia, Ukraina, Węgry, Włochy, Hiszpania, Niemcy, Rosja, Izrael, USA i Kanada. W 2016 r. na świecie było około 24 mln osób posługujących się językiem rumuńskim, w tym około 17 mln w Rumunii, 2,5 mln w Mołdawii, 177 tys. w Naddniestrzu, 1,1 mln we Włoszech, 800 tys. w Hiszpanii i 327 tys. na Ukrainie. Romański należy do gałęzi języków romańskich bałkańsko-romańskich lub wschodnioromańskich. Rozwinął się z łaciny wulgarnej, która została przyniesiona do tego regionu przez Rzymian, którzy podbili go w 105-106 roku W tym czasie obszar, który odpowiada dzisiejszej Rumunii, Mołdawii i części Bułgarii, Serbii, Węgier, Polski, Słowacji i Ukrainy, był znany jako Dacja. Stała się ona prowincją Imperium Rzymskiego znaną jako Dacia Traiana. Romański zachowuje wiele cech łaciny, takich jak przypadki rzeczowników, które zniknęły z innych języków romańskich. Zawiera również słowa z otaczających języków słowiańskich, z francuskiego, staro-cerkiewno-słowiańskiego, niemieckiego, greckiego i tureckiego, a także z dackiego, wymarłego języka indoeuropejskiego, który był używany w Dacji do około VII wieku Romański w skrócie Nazwa rodzima: limba română ; român Pokrewieństwo językowe: indoeuropejski, italski, romański, wschodni romański Liczba osób posługujących się językiem: ok. 24-26 mln Występuje w: Rumunii i Mołdawii Po raz pierwszy napisany: 1521 System pisma: cyrylica i alfabet łaciński Status: język urzędowy w Rumunii, Mołdawii, Wojwodinie w Serbii, na górze Athos w Grecji. Uznany język mniejszościowy na Węgrzech i w Serbii Romański po raz pierwszy pojawił się na piśmie w 16 wieku, głównie w tekstach religijnych i innych dokumentach. Najwcześniejszy znany tekst w języku rumuńskim, który pochodzi z 1521 r., to list od Neacşu z Câmpulung do burmistrza Braszowa. Neacşu pisał w wersji starego alfabetu cyrylickiego, podobnego do staro-cerkiewno-słowiańskiego, który był używany na Wołoszczyźnie i w Mołdawii do 1859 r. Od końca XVI w. do zapisu języka rumuńskiego w Transylwanii używano wersji alfabetu łacińskiego z zastosowaniem węgierskiej konwencji ortograficznej. Następnie pod koniec XVIII wieku przyjęto system ortograficzny oparty na języku włoskim. Odmiana cyrylicy była używana w Mołdawskiej Republice Radzieckiej do 1989 roku, kiedy to przestawiono się na rumuńską wersję alfabetu łacińskiego. Ta wersja alfabetu łacińskiego była używana podczas przejścia z cyrylicy na alfabet łaciński. Nadal jest używana, choć głównie w pismach kościelnych. Alfabet cyrylicki dla języka rumuńskiego (XVI 1860) Nowoczesny alfabet rumuński (Alfabetul limbii române) Słuchaj, jak wymawiać język rumuński: Wymowa rumuńska Przypisy c = przed i lub e, ale gdzie indziej g = przed i lub e, ale gdzie indziej ch = przed i lub e gh = przed i lub e i = przed samogłoskami, ale gdzie indziej. Kiedy i pojawia się na końcu wielosylabowego słowa, nie jest wymawiane, ale palatalizuje poprzedzającą spółgłoskę. Na przykład, vorbiţi (wszyscy mówicie) = . Jedynymi wyjątkami od tego są słowa kończące się spółgłoską + r + i, oraz bezokoliczniki czasowników, np. a vorbi (mówić).Aby przedstawić pełny dźwięk na końcach słów, używa się znaku „ii”, np. copii (dzieci) = .iii na końcu słowa jest wymawiane, np. copiii (dzieci) = . u = przed samogłoskami, ale gdzie indziej k, q, w i y pojawiają się tylko w słowach pożyczonych Romański jest jednym z niewielu języków, który używa liter s i t z przecinkiem poniżej (ș, ț). Używanie ceduły zamiast (ş, ţ) jest uważane za niepoprawne przez Rumuńską Akademię. Pobierz wykresy alfabetu dla rumuńskiego (Excel) Przykładowy tekst w języku rumuńskim Toate ființele umane se nasc libere și egale în demnitate și în drepturi. Ele sunt înzestrate cu rațiune și conștiință și trebuie să se comporte unele față de altele în spiritul fraternității. Nagranie tego tekstu autorstwa Georgescu Alexandru Cristian Tłumaczenie Wszystkie istoty ludzkie rodzą się wolne i równe w godności i prawach. Są obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec siebie nawzajem w duchu braterstwa.(Artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka) Przykładowe wideo w języku rumuńskim i o rumuńskim Informacje o języku rumuńskim | Przydatne zwroty | Głupie zwroty | Liczebniki | Słowa rodzinne | Czas | Wieża Babel | Materiały do nauki Nauka języka rumuńskiego Cena: $ Cena detaliczna: $ Oszczędzasz: 15% In Stock. Czas wysyłki na terenie całego świata wynosi zazwyczaj 6 dni. Dodaj do koszykaSpróbuj za darmo Linki Informacje o języku rumuńskim List Neacşu z Câmpulung (pierwszy dokument pisany w języku rumuńskim) Lekcje rumuńskiego online Rumuńskie zwroty Słowniki online języka rumuńskiego Rumuńskie radio online Televiziunea Româna (Rumuńska Telewizja – przyp. tłum. zawiera programy online na żywo) Online rumuńskie wiadomości Ucz się rumuńskiego online z RomanianPod101 Języki romańskie Aragonese, Arański, Aromański, Asturyjski, Kataloński, Korsykański, Dalmatyński, Emilian-Romagnol, Extremaduran, Fala, Francuski, Francuski, Friulski, Galicyjski, Gallo, Gascon, Genueński, Guernsey, Istryjski, Włoski, Jèrriais, Ladin, Lombard, Lorrain, Megleno-Rumuński, Mirandese, Mołdawski, Monégasque, Mozarabski, neapolitański, okcytański, pikardyjski, piemoncki, portugalski, rumuński, romansz, sardyński, sycylijski, hiszpański, wenecki, waloński Języki pisane alfabetem łacińskim Dziękowania dla Adriana Homutescu i Bogdana Banu za dostarczenie materiałów i sugestie dla tej strony. Dlaczego nie udostępnić tej strony: report this ad Jeśli musisz pisać w wielu różnych językach, klawiatura Q International Keyboard może Ci pomóc. Umożliwia ona pisanie w prawie każdym języku, w którym używany jest alfabet łaciński, cyrylica lub grecki, a do tego jest darmowa. Jeśli podoba Ci się ta strona i uważasz ją za użyteczną, możesz ją wesprzeć, przekazując darowiznę przez PayPal lub Patreon, lub wnosząc wkład w inny sposób. Omniglot to sposób, w jaki zarabiam na życie. – Powinniśmy powrócić do używania jednego alfabetu na terenie Wspólnoty Niepodległych Państw – do cyrylicy. Dlatego że badania opinii publicznej pokazują, że ludność nasza, z najbliższej zagranicy, mimo wszystko mówi o wierności cyrylicy i konieczności jej używania – powiedziała rosyjska minister oświaty Olga Wasiliewa. Dotychczas z rosyjskiego alfabetu na łaciński przeszedł w pełni jedynie Azerbejdżan, jeszcze w sierpniu 2008 roku. Formalnie od 1993 roku alfabet łaciński przyjęły również Uzbekistan i Turkmenistan, ale w obu krajach ostateczny termin zakończenia reformy piśmiennictwa kilkakrotnie przesuwano, a obecnie w użyciu są oba alfabety (i w mniejszym stopniu arabski). W Kazachstanie od 2018 roku wszystkie podręczniki szkolne powinny być wydawane tylko w alfabecie łacińskim, a cała zamiana alfabetów powinna zakończyć się do 2020 roku. – Wśród naszych wysokich urzędników jest grupa, która boleśnie przyjmuje rozrywanie związków kulturowych, bardzo nerwowo zareagowali na decyzję Kazachstanu – tłumaczył "Rzeczpospolitej" wystąpienie minister Wasiliewej dyrektor Centrum Badań Postradzieckich Rosyjskiej Akademii Nauk Aleksandr Kryłow. – Ale żadna tego rodzaju reforma jak w Kazachstanie się nie powiedzie, jeśli nie będzie na nią społecznego zapotrzebowania – nie wystarczy tylko polityczna decyzja. A o tym przekonamy się za pięć–dziesięć lat – dodał, powołując się na przykład Uzbekistanu i Turkmenistanu. W samym Kazachstanie używano zapisu łacińskiego jeszcze do 1940 roku, gdy na rozkaz Stalina nastąpiła „cyrylizacja" całej Azji Środkowej. Wcześniej, w 1929 roku, bolszewicy wymusili na tych krajach porzucenie alfabetu arabskiego na rzecz łacińskiego. – Pewną rolę w obecnym procesie (zmian alfabetów) odgrywa Turcja, gdyż Azerbejdżan i wszystkie kraje Azji Środkowej używają języków spokrewnionych z tureckim – powiedział Kryłow. A w samej Turcji w 1929 roku zmieniono alfabet arabski właśnie na łaciński. Obecne reformy udały się jednak tylko w Azerbejdżanie, który jest najbliższy językowo i kulturowo Ankarze. Od 1991 roku zmiana alfabetów i jednoczesne zbliżenie polityczne z Turcją były bardzo popularnymi ideami w państwach Azji Środkowej, promowanymi przez Ankarę. Ale Turcja przegrała ówczesną rywalizację kulturowo-polityczną z Moskwą i zrezygnowała z ekspansji w tym regionie. – Nastąpiło wzajemne rozczarowanie. Ówcześni przywódcy regionu szukali sobie „starszego brata", ale okazało się, że Turcja nie jest w stanie być patronem krajów znajdujących się w wiecznym dołku rozwojowym – uważa Kryłow. Nie powstrzymało to jednak utraty popularności przez język rosyjski i jego alfabet. We wszystkich krajach Azji Środkowej trudno już porozumieć się po rosyjsku. Każdy z nas kojarzy charakterystyczny alfabet występujący w Rosji i krajach ościennych. Jednak co zaskakujące, mało kto jest w stanie podać prawidłową nazwę owego alfabetu. Mowa o grażdance, mylnie przez wielu nazywaną cyrylicą. Mimo że grażdanka jest córką cyrylicy, to różnice między tymi alfabetami są dość duże. Jednak aby poznać historię tego jednego z najmłodszych alfabetów na świecie, musimy cofnąć się parę wieków. A konkretnie do momentu, kiedy to Chrześcijaństwo zawitało do Europy Wschodniej. Obecnie panuje spore przekonanie, że alfabetem, który stworzył misjonarz Konstantyn, znany bardziej jako Św. Cyryl, jest właśnie cyrylica i jest to spory błąd. Nazwa jak najbardziej pochodzi od imienia Świętego, ale alfabet autorstwa jego i jego brata Metodego — nazywamy głagolicą. W IX w. bracia Cyryl i Metody, zostali wysłani przez cesarza bizantyjskiego Michała III na Krym, Półwysep Arabski oraz do Bułgarii i na Morawy, aby szerzyć Chrześcijaństwo. Przygotowując się do działalności wśród Słowian, bracia postanowili stworzyć specjalny alfabet oparty na fonetyce języka starosłowiańskiego, a następnie przełożyli Pismo Święte na język, staro-cerkiewno-słowiański, który to jako język liturgiczny (obok łaciny, greki i hebrajskiego), został zaakceptowany przez papieża Hadriana II. Dopiero w XII w. na mocy dekretu wydanego przez papieża Stefana V, zakazano używania języka staro-cerkiewno-słowiańskiego podczas liturgii, na nowo wprowadzając obrządek łaciński. Cyryl umiera w 869 roku, a jego brat Metody w 885. Jednak obaj bracia pozostawiają po sobie wielu uczniów, którzy kontynuują misję w podobnym stylu. Działalność uczniów bardzo mocno przyczyniła się do rozwoju piśmiennictwa na ziemiach słowiańskich, a głagolica jeszcze przez wiele wieków zachowała swoją żywotność. W Chorwacji, do tej pory w wielu cerkwiach, korzysta się z ksiąg zapisanych głagolicą, co jest dość zaskakujace, biorąc pod uwagę, iż Chorwacja znajduje się w kręgu wpływów łacińskich. Bracia glagolarze trafili również do Polski, a konkretnie zostali oni sprowadzeni przez Królową Jadwigę i osadzeni na Kleparzu w Krakowie w XIV w. Do najstarszych, odnalezionych zabytków pisanych głagolicą, zaliczamy inskrypcje nagrobne rodziców Cara Symeona Bułgarskiego, datowane na ok. 953-56 r. Głagolica była alfabetem niedopracowanym. Nie można było za pomocą tych czterdziestu znaków przekazać wszystkich zgłosek języków słowiańskich, tak więc uczniowie Cyryla i Metodego postanowili dość mocno zmodyfikować i uprościć alfabet staro-cerkiewno-słowiański. Litery nowopowstałego zapisu były łatwiejsze graficznie, bardziej logiczne, a oprócz dźwięków, oznaczały także liczby. Przez pewien czas oba alfabety funkcjonowały obok siebie, jednak z czasem doszło do niemal całkowitego wyparcia głagolicy. Tak powstaje Cyrylica, która jak burza rozprzestrzenia się od Bułgarii, aż do Rusi Kijowskiej i przetrwa w niemal niezmienionej formie aż do XVII wieku, kiedy to za panowania Cara Piotra Wielkiego, Rosja otwiera się na nowoczesność. Przez kraj przechodzi fala zmian. Bojarzy tracą swoje brody, moda rosyjska ustępuje miejsca modom francuskiej i niemieckiej, a Cerkiew traci wyłączność w używaniu pisma. Piotr Wielki osobiście nadzorując zmiany, wprowadza wielką reformę piśmiennictwa. Jest rok 1709 — w Rosji pojawia się nowy, świecki alfabet- grażdanka (grażdański — obywatelski, świecki). Ten nowoczesny, bogatszy alfabet w końcu może być używany, najpierw w kancelarii carskiej przy dokumentacji, a następnie w literaturze i innych dziedzinach nauki. Kto wie? Prawdopodobnie, gdyby nie Car Piotr Wielki i jego reforma piśmiennictwa, dzieła takie jak „Rewizor” Gogola, „Wojna i Pokój” Tołstoja, czy „Biesy” Dostojewskiego, zostałyby napisane w języku francuskim, bądź bardzo wówczas w Rosji popularnym — języku polskim. Grażdanka w Rosji wciąż ewoluowała, aż do 1917 roku, kiedy to wybuchła Rewolucja Lutowa, w wyniku której doszło do upadku Imperium Rosyjskiego. Wówczas to powstał projekt ortograficznego uproszczenia alfabetu. Znaki zostały ujednolicone, a niektóre całkowicie usunięte z użycia. Projekt został zatwierdzony przez Akademię Nauk 5 lipca 1917 roku, a oficjalnie reforma uzyskała moc obowiązującą w 1918 roku, już po całkowitym przejęciu władzy przez bolszewików. Cerkiew jednak została wierna językowi starocerkiewnemu i w celach liturgicznych nadal używa się cyrylicy. Grażdanka występuje aktualnie w językach: rosyjskim, białoruskim, ukraińskim, mołdawskim, bułgarskim, macedońskim i serbskim. Co ciekawe alfabet różni się w zależności od rejonu. W Serbii w XIX wieku, uczony Vuk Stefanović Karadžić usunął charakterystyczne dla rosyjskiej grażdanki znaki zmiękczające, aby wprowadzić zupełnie nowe według własnej idei. W imię zasady„Pisz tak jak mówisz, czytaj, tak, jak jest napisane”, ujednolicił także pisownię „joty” ( Ι ι ), zastępując ją zapożyczoną z alfabetu łacińskiego literą „j” Reforma grażdanki bułgarskiej została ostatecznie dokonana w 1944 roku.

alfabet rosyjski oparty na cyrylicy